«Luchar contra la LGV PACA es necessari»
Aquesta letra fuguet mandada a "La Setmana"
Una respònsa, un pauc tardiera, a la letra mandada per L. GARDETA e titolada “Luchar còntra la LGV PACA es suicidari”. Aquesta nos afortís qu’es suicidari d’èstre còntra la LGV… per aquò, m’agradariá d’apondre quauqueis elements au debat :
Promier, dirai que la linha Levant-Ponent qu’anariá naturalament mai lèu qu’encuei (complicat d’anar mens lèu, bessai d’a pè?) de Niça a Bordèu es, de segur, una causa meravilhosa per totei leis afogats de la causa occitana. Mai pensi qu’en disent aquò, siam mai dins la caça de la quimera que dins la realitat.
Malurosament, la referéncia unica demòra lo Paris-Niça e viatjar lo mai lèu possible, en oblidant Marselha e Tolon, en traucant de país per jónher la capitala de França a çò que lei toristas argentós li diguèron, i a fòrça de temps, la Còsta d’Azur.
Verai que se la linha se fa com’aquò, semblarà una possibilitat de realisar, çò que lei especialistas dison, «l’arc latin». Levat qu’au contrari dau dire de vòstre legeire, per faire Niça-Turin faudrà remontar sus Lyon. Es un biais estranh de luchar còntra lo centralisme parisenc e “lo ròtle centrau de Lyon”, non?
Me cresètz belèu pas mai entre Ais de Provença e Lyon i a quasi 300 kms qu’ambé lo TGV se mete una ora un quart, una ora e mieja, mentre qu’entre Ais de Provença e Gap i a 200 kms qu’ambé lo trin diesel (la linha es pas electrificada) fau aperaquí doas oras e mieja. Cercatz l’error!
Se parla puei d’anar a Niça, mai es de veire çò que s’esconde darrier aquesta idèia d’anar a Niça. S’es l’i anar ambé lo TGV, coma se va a l’ora d’ara as Ais ò Avinhon, lo disi quatecant : siam gaire interessats.
Lei tecnocratas parisencs, sostats per una majoritat d’elegits locaus bòrnis e sords an fach espelir au bèu mitan dei campanhas sestianas e avinhonencas dòas garas aeroport qu’an ges de ligasons (emai se s’èra promés lo contrari) ambé lo malhum de trins regionaus.
Resultat : l’espaci a son entorn es completament roigat per de construccions (que degun contaròtla) reservadas ai richàs; es lo trionfe de la veitura e d’un mòde de desvolopament que sagata lo drech dei generacions de venir. De garas aeroport n’en volèm plus! Mai, malurosament, es ben çò qu’es previst, qu’anar fins a Niça costariá trop car. E en mai d’aquò i auriá sus la linha una o doas estacions aeroport de mai.
De liames seràn fach ambé lei trins regionaus? Basta de lo creire. N’i a que l’an cresegut per Ais e Avinhon… Vint ans mai tard quasi, lei vaquí qu’espèron encara ! Lo TGV es pas un otís qu’aprofiecha ai gents dau país que prendrián lo ferre regionau, es pensat per aquelei qu’an de sòus e que se vòlon davalar lo mai leù possible au “bronze-culs” europenc, valent a dire : Occitania en generau e Provença en particular.
Occitania, “l’arc latin”, per faire avans e luchar contra lo centralisme estatau, a mestier de realitats regionalas fòrtas. Provença, plus dicha a l’ora d’ara qu’ambé lo vocable de PACA, n’es malurosament pas una. Se coneissètz l’istòria de nòstra region saupretz qu’avèm un problèma per trobar una capitala regionala. Cresi que l’aurem jamai se pensam pas un ròtle de centralitat per Marselha e de cooperacions vertadieras ambé lei país sestian, aubanhenc, de mar de Berra…
Coma faire espelir una region poderosa en oblidant Marselha? Laissar Tolon de caire pausa tanben problèmas e questions. Nautrei siam per lo trin au bèu mitan dei vilas. Siam per de grandei linhas en ret ambé lo trin regionau. Disèm de òc a un servici public au servici de la vida vidanta deis estatjants e dau mai de monde possible.
Au còntra, i a la realitat de la LGV que refortís la teleranha centralista e estatala dau sègle dètz-e-noven, au còntra i a d’esperits tecnocratics au servici d’una pratica argentosa, que tiran de regas sus de mapas, sensa veire la realitat dau país, sensa escotar la paraula dei gents, en renegant lo debat democratica, e au finau, en fòrabandissent aquelei que son poder de cròmpa li basta plus per viure aquí.
Çò que vòlon faire, tirar drech dei Bocas dau Ròse a Niça, lo vòlon faire despuei mai de vint ans. Faguèron de debats publics (es la lei) mai an jamai ren cambiat ! Son testards, son organizats, son ais òrdres d’una logica que fa de Provènça, Giscard dixit, la “Californie de l’Europe”!
Adonc lo ròtle nòstre es de resistir, de prepausar. Encara un còp, siam pas còntra lo trin, nimai la LGV, mai volèm de respèct. Respèct de l’environa, dau relarg, de la realitat regionala, dau drech de la populacion de dire de non. Demandam dins aquest afaire pas mai que çò qu’avèm totjorn demandat : Lo drech de viure, trabalhar e decidir au país.
Per memòria la letra mandada
Una respònsa, un pauc tardiera, a la letra mandada per L. GARDETA e titolada “Luchar còntra la LGV PACA es suicidari”. Aquesta nos afortís qu’es suicidari d’èstre còntra la LGV… per aquò, m’agradariá d’apondre quauqueis elements au debat :
Promier, dirai que la linha Levant-Ponent qu’anariá naturalament mai lèu qu’encuei (complicat d’anar mens lèu, bessai d’a pè?) de Niça a Bordèu es, de segur, una causa meravilhosa per totei leis afogats de la causa occitana. Mai pensi qu’en disent aquò, siam mai dins la caça de la quimera que dins la realitat.
Malurosament, la referéncia unica demòra lo Paris-Niça e viatjar lo mai lèu possible, en oblidant Marselha e Tolon, en traucant de país per jónher la capitala de França a çò que lei toristas argentós li diguèron, i a fòrça de temps, la Còsta d’Azur.
Verai que se la linha se fa com’aquò, semblarà una possibilitat de realisar, çò que lei especialistas dison, «l’arc latin». Levat qu’au contrari dau dire de vòstre legeire, per faire Niça-Turin faudrà remontar sus Lyon. Es un biais estranh de luchar còntra lo centralisme parisenc e “lo ròtle centrau de Lyon”, non?
Me cresètz belèu pas mai entre Ais de Provença e Lyon i a quasi 300 kms qu’ambé lo TGV se mete una ora un quart, una ora e mieja, mentre qu’entre Ais de Provença e Gap i a 200 kms qu’ambé lo trin diesel (la linha es pas electrificada) fau aperaquí doas oras e mieja. Cercatz l’error!
Se parla puei d’anar a Niça, mai es de veire çò que s’esconde darrier aquesta idèia d’anar a Niça. S’es l’i anar ambé lo TGV, coma se va a l’ora d’ara as Ais ò Avinhon, lo disi quatecant : siam gaire interessats.
Lei tecnocratas parisencs, sostats per una majoritat d’elegits locaus bòrnis e sords an fach espelir au bèu mitan dei campanhas sestianas e avinhonencas dòas garas aeroport qu’an ges de ligasons (emai se s’èra promés lo contrari) ambé lo malhum de trins regionaus.
Resultat : l’espaci a son entorn es completament roigat per de construccions (que degun contaròtla) reservadas ai richàs; es lo trionfe de la veitura e d’un mòde de desvolopament que sagata lo drech dei generacions de venir. De garas aeroport n’en volèm plus! Mai, malurosament, es ben çò qu’es previst, qu’anar fins a Niça costariá trop car. E en mai d’aquò i auriá sus la linha una o doas estacions aeroport de mai.
De liames seràn fach ambé lei trins regionaus? Basta de lo creire. N’i a que l’an cresegut per Ais e Avinhon… Vint ans mai tard quasi, lei vaquí qu’espèron encara ! Lo TGV es pas un otís qu’aprofiecha ai gents dau país que prendrián lo ferre regionau, es pensat per aquelei qu’an de sòus e que se vòlon davalar lo mai leù possible au “bronze-culs” europenc, valent a dire : Occitania en generau e Provença en particular.
Occitania, “l’arc latin”, per faire avans e luchar contra lo centralisme estatau, a mestier de realitats regionalas fòrtas. Provença, plus dicha a l’ora d’ara qu’ambé lo vocable de PACA, n’es malurosament pas una. Se coneissètz l’istòria de nòstra region saupretz qu’avèm un problèma per trobar una capitala regionala. Cresi que l’aurem jamai se pensam pas un ròtle de centralitat per Marselha e de cooperacions vertadieras ambé lei país sestian, aubanhenc, de mar de Berra…
Coma faire espelir una region poderosa en oblidant Marselha? Laissar Tolon de caire pausa tanben problèmas e questions. Nautrei siam per lo trin au bèu mitan dei vilas. Siam per de grandei linhas en ret ambé lo trin regionau. Disèm de òc a un servici public au servici de la vida vidanta deis estatjants e dau mai de monde possible.
Au còntra, i a la realitat de la LGV que refortís la teleranha centralista e estatala dau sègle dètz-e-noven, au còntra i a d’esperits tecnocratics au servici d’una pratica argentosa, que tiran de regas sus de mapas, sensa veire la realitat dau país, sensa escotar la paraula dei gents, en renegant lo debat democratica, e au finau, en fòrabandissent aquelei que son poder de cròmpa li basta plus per viure aquí.
Çò que vòlon faire, tirar drech dei Bocas dau Ròse a Niça, lo vòlon faire despuei mai de vint ans. Faguèron de debats publics (es la lei) mai an jamai ren cambiat ! Son testards, son organizats, son ais òrdres d’una logica que fa de Provènça, Giscard dixit, la “Californie de l’Europe”!
Adonc lo ròtle nòstre es de resistir, de prepausar. Encara un còp, siam pas còntra lo trin, nimai la LGV, mai volèm de respèct. Respèct de l’environa, dau relarg, de la realitat regionala, dau drech de la populacion de dire de non. Demandam dins aquest afaire pas mai que çò qu’avèm totjorn demandat : Lo drech de viure, trabalhar e decidir au país.
Hervé GUERRERA
Conselhier comunau de Ais de Provença – Conselhier Comunautari
President de Region Provença, federacion Provençala dau Partit Occitan
Conselhier comunau de Ais de Provença – Conselhier Comunautari
President de Region Provença, federacion Provençala dau Partit Occitan
Per memòria la letra mandada